Megjithëse ky fenomen është më i zakonshem tek njerëzit e moshuar, por mund të prekë edhe fëmijët. Edhe fëmijët shumë të vegjël mund të zhvillojnë nivele më të larta se ato optimale të kolesterolit në gjak që rrit rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare.
Nëse fëmija juaj merr një dozë të lartë ditore kolesteroli, ju mund ta ndihmoni për ta ulur sasine në një pikë më të shëndetshme. Ja një vështrim dhe strategji të ndryshme që mund tju ndihmojnë.
Si të ulni kolesterolin e fëmijës tuaj me dietë.
Ashtu si me t rriturit, strategjia e par për reduktimin e kolesterolit tek fëmijët është shpesh ndryshimi i dietës. Kjo do të thotë të ndihmoni fëmijën tuaj të ndjekë një plan ushqimi të shëndetshëm për zemrën dhe jetën e tij:
Shtoni në përditshmërinë e tyre:
- Drithërat, të tilla si buka dhe makaronat me grurë të plotë, oriz kaf, quinoa, tërshere, fara dhe bullgur.
- Yndyrna të shëndetshme si arrat dhe farat, vaji i ullirit dhe peshku i yndyrshëm.
- Bulmet me pak yndyrë, duke përfshirë qumështin, djathin dhe kosin
- Fruta dhe perime të freskëta, jo të ngrira ose të konservuara
- Proteina pa yndyrë, të tilla si pula, gjeldeti, peshku dhe ushqimet e sojës
- Fasule dhe bishtajore si qiqrat, fasulet e zeza dhe thjerrëzat
Duhet të përfshini këto ushqime në dietën e fëmijës suaj, dhe të bëni çmos për të kufizuar ushqimet dhe pijet me shumë sheqerna të shtuara, si dhe ushqimet e larta në yndyrna të ngopura, si mishi i kuq, gjalpi, akullorja, biskotat dhe patate të skuqura.
Si të ulni kolesterolin e fëmijës tuaj me ndryshime në stilin e jeteses.
Dieta është kryesore për të ulur numrin e kolesterolit tek femijet, por masat e tjera parandaluese të stilit të jetesës mund të kenë gjithashtu një ndikim të rëndësishëm.
- Aktiviteti fizik është një tjetër element i rëndësishëm për uljen e kolesterolit.
Një studim i vitit 2015 dhe rishikimi i hulumtimit të vitit 2006 treguan një rënie të konsiderueshme në trigliceridet e përgjithshme që lidheshin me ushtrimet aerobike tek fëmijët dhe adoleshentët. Disa ulje të kolesterolit LDL (“i keq”) u shoqëruan me rritjen e intensitetit të stërvitjes.
Edhe nëse një vrap rreth bllokut te banimit ose duke luajtur basketboll nuk ul drejtpërdrejt kolesterolin e fëmijës suaj, mund të ketë një efekt të mire. Aktiviteti fizik nxit humbjen e peshës, gjë që mund të çojë në një numër më të ulët te kolesterolit ne gjak.
Duhet te bëni përfshirjen e fëmijës suaj në një sport të zgjedhur prej tij, duke e inkurajuar atë të luajë lojëra fizike ose duke bërë zakon një shëtitje pas darkës te gjithe si familje.
Një menyre tjetër për të filluar: Provoni të zëvendësoni një pjesë të kohës para ekranit me aktivitet fizik, duke hequr nga perdorimi tableta, telefona dhe pajisje të tjera vetëm për orë të caktuara të ditës ose duke i përdorur pajisjet si shpërblim për sjellje pozitive.
Si të ulni kolesterolin e fëmijës tuaj me trajtim mjekësor:
Ndryshimet e stilit të jetesës janë zakonisht linja e parë e mbrojtjes për trajtimin e kolesterolit të lartë tek fëmijët. Por në varësi të ashpërsisë së kolesterolit të lartë të fëmijës suaj, moshës së tij dhe pranisë së komplikimeve të tjera shëndetësore, pediatri juaj mund të rekomandojë trajtim me medikamente.
Sekuestruesit e acidit biliar dhe statinat janë ndër medikamentet më të zakonshme që rekomandojnë profesionistët e kujdesit shëndetësor. Sekuestruesit e acidit biliar jane kolestiraminë dhe kolesevelam.
Ekspertët kane miratuar disa statina për përdorim tek fëmijët, te cilat jane:
- Lovastatin
- Simvastatin
- Pravastatin
- Atorvastatin
- Fluvastatin
- Rosuvastatin
- Pitavastatin
Çfarë e shkakton kolesterolin e lartë tek fëmijët?
Kur fëmija juaj merr një diagnozë “kolesterolit i lartë” është e natyrshme të pyesim veten pse. Pse femija im? Dhe sidomos pse tani, në një moshë kaq të re?
Shpesh, gjithçka varet nga gjenetika. Një gjendje e quajtur hiperkolesterolemia familjare është një prirje e trashëgueshme drejt niveleve të larta të kolesterolit LDL (“i keq”) dhe niveleve të ulëta të kolesterolit HDL (“i mirë”).
Thënë kështu, jo çdo fëmijë që zhvillon kolesterol të lartë ka një histori familjare pas. Faktorë të tjerë gjithashtu mund të shkaktojnë nivele të larta të kolesterolit. Në mënyrë tipike, mbipesha dhe dieta janë kontribuuesit më të mëdhenj.
Por kur obeziteti dhe dieta janë shkaqet e kolesterolit të lartë të fëmijës suaj, ndihma jone eshte për të mbajtur një peshë të moderuar dhe për të zhvendosur dietën e tyre drejt ushqimive kalorike keshtu mund të korrigjojë shqetësimin shëndetësor.
Si diagnostikohet kolesteroli i lartë tek fëmijët?
Mënyra e vetme për të përcaktuar nivelin e kolesterolit është përmes një testi gjaku. Nëse ju ose mjeku juaj dyshoni se fëmija juaj mund të ketë kolesterol të lartë, ata mund të urdhërojnë një test që mat sasinë e grimcave të kolesterolit në gjak.
Numrat që tregojnë kolesterolin kufitar ose të lartë të gjakut tek fëmijët janë si më poshtë, sipas të dhënave të vitit 2018 nga Shoqata Amerikane e Zemrës:
- Nivelet kufitare të kolesterolit LDL: 110-129 miligramë për decilitër (mg/dL)
- Kolesteroli total: 70-199 mg/dL
- Nivele të larta të kolesterolit LDL: 130 mg/dL ose më të larta
- Kolesteroli total: 200 mg/dL ose më i lartë
Faktorët e rrezikut për kolesterolin e lartë tek fëmijët:
Siç u trajtua me lart, historia familjare, një dietë e ulët në lëndë ushqyese dhe obeziteti janë faktorët më të zakonshëm të rrezikut që fëmijët të zhvillojnë kolesterol të lartë.
Më rrallë, të kesh një sëmundje kronike si diabeti ose sëmundja e veshkave mund të rrisë gjithashtu rrezikun per kolesterol te larte.
Hulumtimet tregojnë se diabeti i tipit 1 dhe shëndeti kardiovaskular shpesh shkojnë paralelisht. Një studim i vitit 2019 tregoi se faktorët e rrezikut kardiovaskular ishin të pranishëm në deri në 60% Burim të Besuar të fëmijëve në kohën e një diagnoze të diabetit të tipit 1. Një studim i vitit 2010 tregoi se fëmijët me sëmundje të veshkave kishin gjithashtu një rrezik më të madh të kolesterolit të lartë.
Kur të kontaktoni një mjek?
Si tek fëmijët ashtu edhe tek të rriturit, kolesteroli i lartë zakonisht nuk ka asnjë simptomë – kështu që ndoshta nuk do të vini re asnjë tregues, edhe nëse nivelet e fëmijës suaj janë mjaft të larta.
Akademia Amerikane e Pediatrisë rekomandon testimin e niveleve të kolesterolit për të gjithë fëmijët nga mosha 9 deri në 11 vjeç.
Nëse e dini se keni një histori familjare të kolesterolit të lartë ose sëmundjeve të zemrës, veçanërisht nëse anëtarët e tjerë të familjes janë diagnostikuar qe fëmijë, mund t’i kërkoni pediatrit tuaj që të kryejë test gjaku tek fëmija juaj përpara kesaj moshe.
E njëjta gjë vlen nëse fëmija juaj ose anëtarët e tjerë të familjes kanë diabet, sëmundje të veshkave ose presion të lartë të gjakut.
Meqenëse të kesh peshë te larte është një tjetër faktor rreziku për kolesterolin e lartë tek fëmijët, mund të kërkosh një test gjaku nëse fëmija juaj eshte mbipeshë ose obez.
Vetëm mbani mend, nëse jeni të shqetësuar për shëndetin kardiovaskular të fëmijës tuaj për ndonjë arsye, mund ta diskutoni atë me mjekun profesionist të fëmijës suaj.
Si perfundim:
Të zbulosh se fëmija juaj ka kolesterol të lartë mund të jetë alarmante, por ka shumë mënyra për ta trajtuar këtë gjendje nen kontroll. Shumë trajtime janë rregullat që mund t’i bëni në shtëpi.
Sa më shumë ta ndihmoni fëmijën tuaj të ndërgjegjësohet për elementët e stilit të jetesës, si dieta ushqyese dhe ushtrimet, aq më shumë ai mund të fuqizohet për të bërë zgjedhje për veten e tij – në fund të fundit duke përmirësuar shanset e tij për të mbajtur kolesterolin të menaxhueshëm.