Llogaritja e BMI ju lejon të keni një vlerësim të sasisë së yndyrës ne trup në raport me gjatësinë. Ky akronim qëndron për “Body Mass Index” por ne e quajme edhe BMI ose Indeksi i Masës Trupore.
Për të llogaritur BMI, thjesht aplikoni ekuacion më poshtë ose përdorni kalkulatorë të shumtë në internet. Në të dyja rastet rezultati është një numër i cili, krahasuar me tabelat specifike për seksin, vlerëson gjëndjen e personit si mbipeshë, peshë normale ose nënpeshë.
BMI tek Meshkujt.
Llogaritja e BMI-së tek meshkujt ju lejon të vlerësoni sasinë e yndyrës së trupit në lidhje me gjatësinë. BMI është një matje e përdorur gjerësisht në fushat mjekësore dhe shkencore për të klasifikuar njerëzit në kategori peshe dhe për të dhënë një vlerësim të dhjamosjes së përgjithshme të trupit.
Për të llogaritur BMI-në e një mashkulli, ndiqet formula standarde:
BMI = Pesha (kg) / (Gjatesia (m) * Gjatesia (m))
Brenda këtij ekuacioni, pesha matet në kg, ndërsa gjatesia matet në metra. Rezultati i marrë nga formula është një numër që pasqyron marrëdhënien midis peshës dhe gjatësisë. Vlera që rezulton mund të interpretohet bazuar në kategoritë e mëposhtme të peshës:
| Kategoria | Gama e BMI (kg/m2) |
| Nën peshë | < 18,5 |
| Pesha normale | nga 18.5 në 24.9 |
| Mbipeshë | nga 25 në 29.9 |
| Obeziteti- shkalla e parë | nga 30.1 në 34.9 |
| Obeziteti – shkalla e dytë | nga 35 në 40 |
| Obeziteti – shkalla e tretë | > 40 |
Është e rëndësishme të theksohet se BMI ka disa kufizime:
- së pari nuk merr parasysh përbërjen e trupit si shpërndarja e yndyrës në trup dhe masa muskulare.
- Në këtë kuptim, llogaritja e BMI-së mashkullore mund të japë një rezultat të gabuar për individët me masë muskulore më të madhe ose me një shpërndarje anormale të yndyrës trupore, siç ndodh në rastin e sportistëve.
- Gjithashtu BMI nuk merr parasysh faktorë të tjerë të rrezikut shëndetësor, të tilla si mosha, gjinia, historia mjekësore personale dhe familjare dhe prania e kushteve të tjera mjekësore.
- Prandaj, BMI është një mjet i dobishëm depistues dhe një vlerësim gjithëpërfshirës shëndetësor kërkon një vlerësim të plotë klinik nga një profesionist mjekësor.
BMI tek femrat.
Llogaritja e BMI-së tek një grua është një metodë e përdorur gjerësisht për të vlerësuar sasinë e yndyrës trupore në lidhje me gjatësinë, e ngjashme me atë që u përshkrua më parë për meshkujt.
Formula për të aplikuar është si më poshtë:
BMI = Pesha (kg) / (Gjatesia (m) * Gjatesia (m))
Rezultati është një numër, shpesh dhjetor, i cili mund të interpretohet bazuar në kategoritë e peshave të njohura dhe të ndara nga komuniteti shkencor:
| Kategoria | Gama e BMI (kg/m2) |
| Nën peshë | < 18,5 |
| Pesha normale | nga 18.5 në 24.9 |
| Mbipeshë | nga 25 në 30 |
| Obeziteti- shkalla e parë | nga 30.1 në 34.9 |
| Obeziteti – shkalla e dytë | nga 35 në 40 |
| Obeziteti – shkalla e tretë | > 40 |
Femrat mund të përjetojnë ndryshime të konsiderueshme në peshën e tyre për shkak të kushteve ose fazave të ndryshme të jetës, duke e bërë menaxhimin e peshës një detyrë komplekse.
Disa nga këto situata përcaktohen nga gjendjet patologjike: problemet e tiroides, si hipotiroidizmi ose hipertiroidizmi, mund të ndikojnë në metabolizmin dhe të vështirësojnë kontrollin e peshës. Në këto raste, trajtimi adekuat mjekësor, nën mbikëqyrjen e një endokrinologu, është thelbësor për të stabilizuar funksionin e tiroides.
Kushtet e tjera përfshijnë gjithashtu periudhën e shtatzënisë: gjatë 9 muajve të shtatzënisë gruaja shton një peshë shpesh të konsiderueshme për të mbështetur zhvillimin e fetusit dhe, ndonjëherë, ajo nuk e rifiton gjendjen e saj fizike pas lindjes.
Në veçanti, ushqyerja me gji kërkon shumë energji nga nëna dhe kërkon një konsum shtesë të kalorive. Është e rëndësishme që nënat e reja të kenë një qasje të ekuilibruar dhe të qëndrueshme ndaj humbjes së peshës pas lindjes, nën drejtimin e një profesionisti shëndetësor.
Menopauza sjell me vete edhe ndryshime hormonale që mund të ngadalësojnë metabolizmin dhe të shkaktojnë akumulimin e yndyrës në trup.
Në këto situata, një dietë që aktivizon metabolizmin, e mbikëqyrur nga një nutricionist ose dietolog, mund të jetë një qasje efektive. Për më tepër, suplementet dietike mund të jenë të dobishme për kontrollin e peshës kur përdoren siç duhet dhe nën këshillën e një mjeku ose farmacisti.
Në disa raste, zëvendësimet e vakteve, të tilla si shake proteinash, mund të jenë një strategji e përkohshme për të kontrolluar marrjen e kalorive dhe për të nxitur humbjen e peshës. Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se çdo ndërhyrje në dietë ose përdorimi i suplementeve për kontrollin e peshës duhet të bëhet në konsultim me një profesionist mjekësor ose dietolog për t’u siguruar që është e përshtatshme për nevojat individuale dhe situatën specifike.
BMI tek Fëmijët
Llogaritja e BMI-së tek një fëmijë është një metodë që përdoret për të vlerësuar sasinë e yndyrës trupore në lidhje me moshën, gjatësinë dhe peshën e fëmijës. Por, duhet të theksohet se BMI tek fëmijët interpretohet pak më ndryshe se tek të rriturit dhe ka disa kufizime të rëndësishme.
Për të llogaritur BMI-në e një fëmije, zbatohet formula e mëposhtme:
BMI = Pesha (kg) / (Gjatesia (m) * Gjatesia (m))
Pasi të merret vlera e BMI-së, ajo krahasohet jo vetëm me tabelën e mëposhtme, por duhet të lidhet me kurbat e rritjes (të ashtuquajturat tabela përqindëshe) të përbashkëta nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe organizata të tjera mjekësore.
| Kategoria | Gama e BMI (kg/m2) |
| Nën peshë e rëndë | < 16,5 |
| Nën peshë | 16 – 18,5 |
| Pesha normale | nga 18.5 në 25 |
| Mbipeshë | nga 25 në 30 |
| Obeziteti- shkalla e parë | nga 30.1 në 40 |
| Obeziteti – shkalla e tretë | > 40 |
Po e theksojmë se BMI tek fëmijët ka disa kufizime domethënëse dhe, në veçanti, nuk merret parasysh kur:
- rritja në moshë të hershme, (pra fenomeni ku në vitet e para të jetës, fëmijët kalojnë faza të rritjes së përshpejtuar dhe ndryshueshmërisë së niveleve të yndyrës në trup). Si rezultat, BMI mund të mos jetë një tregues i saktë i shëndetit ose dhjamosjes së trupit tek fëmijët më të vegjël se dy vjeç;
- ndryshimet e zhvillimit, puberteti çon në ndryshime të dukshme në përbërjen e trupit dhe shpërndarjen e yndyrës. Llogaritja e BMI-së së fëmijës suaj mund të mos pasqyrojë me saktësi këto ndryshime në mënyrë adekuate;
- dallimet gjinore, djemtë dhe vajzat mund të ndjekin ritme të ndryshme rritjeje dhe zhvillimi, që do të thotë se standardet e BMI duhet të zbatohen veçmas për çdo gjini;
- faktor individual, çdo individ është unik dhe vetëm BMI nuk mund të përfaqësojë plotësisht shëndetin e përgjithshëm ose dhjamosjen e trupit.
Për një vlerësim më të plotë të shëndetit të fëmijës, është e rëndësishme të merren parasysh edhe faktorë të tjerë, si historia mjekësore familjare, mënyra e jetesës, nivelet e aktivitetit fizik dhe ushqimi.