Termi hipertension përkufizohet si një ndryshim në presionin e gjakut dhe kryesisht një presion sistolik i gjakut i barabartë ose më i madh se 140 mmHg (vlera normale midis 120 dhe 140 mmHg) dhe një presion diastolik i gjakut i barabartë ose më i madh se 90 mmHg (vlera normale ndërmjet 80 dhe 90 mmHg) tek të rriturit.
Rritja e presionit të gjakut lidhet me një rritje të punës së zemrës me pasojë dëmtimin e organeve në format më të rënda.
Hipertensioni arterial është një nga shkaqet kryesore të vdekshmërisë, ndaj është e rëndësishme të kemi një mënyrë jetese të mirë për të ulur presionin e gjakut dhe faktorët e rrezikut kardiovaskular.
Këto përfshijnë ndërprerjen e duhanit, uljen e peshës trupore, pakësimin e marrjes së alkoolit, natriumit dhe yndyrave të ngopura në dietë, rritjen per ushtrime fizike dhe konsumimin e rregullt të frutave dhe perimeve.
Presioni i lartë i gjakut është një nga problemet kryesore të qarkullimit të gjakut.
Simptomat e hipertensionit
Hipertensioni nuk shoqërohet gjithmonë me simptoma specifike, përgjithësisht një pacient zbulon se është hipertensiv rastësisht, pas matjes së presionit të gjakut nga mjeku ose farmacia. Megjithatë, ndonjëherë simptomat karakteristike që shoqërojnë një rritje të presionit të gjakut bëhen të dukshme dhe janë:
- dhimbje koke, veçanërisht në pjesën ballore dhe në orët e para të mëngjesit
- marramendje
- zhurma në vesh (tinitus)
- shikim i turbullt
- palpitacione
- pacienti raporton episode të shpeshta të gjakderdhjes nga hundët (epistaksi)
Ne, duhet t’u kushtojmë vëmendje këtyre simptomave dhe të mos i nënvlerësojmë ato, sepse nëse presioni i lartë i gjakut nuk trajtohet siç duhet, shkakton një rritje të konsiderueshme të rrezikut të zhvillimit të problemeve serioze shëndetësore si sulmet në zemër, aneurizmat, goditjet në tru, dështimi i zemrës dhe dështimi i veshkave në kohë afatgjate.
Shkaqet e hipertensionit
Shkaqet që çojnë në rritjen e presionit të gjakut mund të jenë të shumta:
Shumë njerez janë të predispozuar natyrshëm për shkak të faktorëve gjenetikë edhe nëse në këto raste është shumë e vështirë që rritja e presionit të gjakut t’i atribuohet një shkaku të vetëm. Në këto raste, një sërë shkaqesh predispozuese të kombinuara me faktorë mjedisorë si stili i jetesës luajnë një rol themelor. Kur shkaku nxitës i hipertensionit nuk dihet, flasim për hipertension esencial ose primar.
Shkaqet predispozuese janë:
- Faktorët gjenetikë
- mbiaktiviteti i sistemit nervor simpatik (i shkaktuar nga stresi i tepruar)
- zakone të gabuara të të ngrënit si përdorimi i sasive të tepërta të kripës, konsumimi i ushqimeve të pasura me yndyrna të ngopura
- Konsumimi i tepërt i pijeve të pasura me kafeinë
- tymi i cigares
- mbipesha
- mënyrë jetese sedentare.
- Hipertensioni primar ose esencial është forma më e zakonshme e hipertensionit.
- Nga ana tjetër, kur është e mundur të lidhet rritja e presionit të gjakut me një shkak specifik, flasim për hipertension sekondar.
Në këtë rast, rritja e presionit është dytësore për shkak të një patologjie shumë specifike (diabeti, sëmundjet endokrine) ose nga përdorimi i barnave të caktuara (NSAIDs, pilula kontraceptive). Në disa raste mund të ndodhë gjatë shtatzënisë. Megjithatë, këto janë raste më pak të shpeshta.
Këshilla për hipertensionin
Presioni i lartë i gjakut nuk mund të kurohet përgjithmonë por është e mundur të zbatohet strategjia e duhur për ta mbajtur atë nën kontroll.
Para së gjithash, adaptimi i një stili jetese të shëndetshme duke eliminuar të gjithë faktorët e rrezikut është hapi i parë drejt një përmirësimi të dukshëm të shëndetit.
Në raste të rënda, presioni i lartë i gjakut duhet të trajtohet me medikamente. Ato përfshijnë kategori të shumta te barnave antihipertensive të cilat duhet të përcaktohen vetëm nga mjeku kardiolog dhe ato duhet të merren për një kohë të gjatë, për të rritur cilësine e jetës.
Zgjedhja e barit antihipertensiv varet nga gjendja e pacientit dhe në rastet më të rënda kombinohen disa barna të kategorive të ndryshme për të marrë një efekt të përgjithshëm terapeutikisht më të mirë.