Gjendemi tashmë në një vit nga fillimi i Pandemise Boterore, ku në të cilën – më shumë se kurrë ndërsa shkruajmë – ka shumë debate rreth testeve serologjike, rëndësisë së tyre aktuale, në trajtimin e përhapjes së infeksionit te Coronavirus (SARS-CoV-2 ).
Le të përpiqemi të kuptojmë se si funksionojnë këto teste dhe për çfarë mund të përdoren. Para së gjithash është e nevojshme të bëhet dallimi i testit serologjik nga tamponi.
Si funksionon Tamponi nazo-faringeal?
Tamponi nazo-faringeal është një fotografi në kohë reale, e cila identifikon (testi i vetëm, deri më sot, i konsideruar i besueshëm) praninë ose mungesën e infeksionit SARS-CoV-2, duke zbuluar materialin gjenetik viral: ARN.
Ajo kryhet vetëm nga Institucionet Shëndetësore të autorizuara. Bëhet duke përdorur një shtupë pambuku, nga personeli i specializuar dhe i mbrojtur, duke marrë qeliza sipërfaqësore nga mukoza e hundës ose faringut shpejt dhe pa dhimbje. Nëse rezultati i diagnozës molekulare është pozitiv, kjo do të thotë që ju jeni në një fazë ‘aktive’ të sëmundjes.
Testi serologjik, cfare eshte?
Testi serologjik ose antitrupat kryhen duke marrë një mostër gjaku, në mënyrë që të identifikohet prania e llojeve të caktuara të antitrupave që trupi prodhon pas infeksionit.
Këto teste, në fakt, janë të afta të ndërtojnë ‘historinë’ e infeksionit, domethënë ato na japin të dhëna që zbulojnë nëse kemi kontraktuar virusin dhe nëse trupi ka prodhuar antitrupa IgM dhe IgG (imunoglobulinat). Këto janë antitrupa që kryejnë funksione mbrojtëse brenda sistemit imunitar:
IgM prodhohen me pare. Këto janë antitrupa që prodhohen në fazën akute të sëmundjes, kështu që ato zbulohen menjëherë, mbeten aktive për gjithë kohëzgjatjen e infeksionit, pas së cilës vlerat gradualisht bien.
IgG fillojne të prodhohen vetëm 1 deri në 2 javë pasi ka ndodhur infeksioni dhe mbetet në trup, si një ‘kujtesë’ e infeksionit që ka ndodhur, dhe për këtë arsye ato do të jenë të zbulueshme në gjak per nje kohe te caktuar
Janë pikërisht proteinat IgG të prodhuara nga organizmi në fazat e përparuara të infeksionit që zgjojnë interesin dhe vëmendjen e shkencës, sepse zbulimi i tyre mund të nënkuptojë në rastin më të mirë ( por debati dhe vlerësimet shkencore janë akoma në zhvillim e sipër) duke zhvilluar një shkallë të imunitetit disa muaj pas shërimit. Aktualisht, testet serologjike vlerësohen si ‘jo përfundimtare’, por vetëm indikative dhe nuk mund të ndahen nga tamponi.
Besueshmëria dhe perspektivat:
Shfaqjet e antitrupave nga pikëpamja epidemiologjike mund të japin një pamje të rëndësishme për përhapjen e virusit, për të bërë vlerësime të përgjithshme, gjithashtu duke marrë parasysh infeksionet me simptoma të lehta ose asimptomatike.
Ky test paraqet një analizë potencialisht premtuese, megjithatë, Organizata Botërore e Shëndetësisë është shprehur qartë, duke nënvizuar të panjohurat të lidhura me faktin se ende nuk ka prova mbi efektivitetin e imunitetit për të garantuar besueshmërinë e asaj që një organizem imun i individit të vetëm është përfundimtar.
Edhe një herë është e rëndësishme të nënvizohet se deri më sot nuk ka ‘licencë imuniteti’. Eshtë ende shumë herët për të thënë që antitrupat e zhvilluar parandalojnë kontaktimin e virusit përsëri.
Prandaj, ceshtja eshte akoma shumë dhe tepër delikate. Eshtë e qartë se potenciali ‘bëje vetë’ duhet të shmanget plotësisht, duke menduar të gjesh përgjigjen në zgjidhje hipotetike dhe jo të vlefshme në internet. Duhet thënë edhe një herë për të kujtuar se nuk ka absolutisht asnjë garanci për besueshmërinë e testeve të pavlefshme nga autoritetet publike. Prandaj është e nevojshme t’i referohemi udhëzimeve dhe indikacioneve të Ministrisë së Shëndetësisë, pa ngadalësuar asnjëherë masat e higjienës dhe distancimit, të cilat janë akoma më të nevojshme se kurrë.
Ndërkohë, kërkimi nuk ndalet dhe ne presim me optimizëm zhvillimet në luftën kundër Covid-19, gjithashtu përmes evolucionit të mundshëm të testeve më të përparuara diagnostikuese.