Rrjetet sociale: Avantazhet dhe disavantazhet:

Që nga paraqitja e tyre në fillim të këtij shekulli, rrjetet sociale kanë sjellë një revolucion në fushën e komunikimit. Në këtë artikull ne do të flasim për avantazhet dhe disavantazhet e këtyre mjeteve të komunikimit. 

Rrjetet sociale ndryshojnë për nga funksionet, platformat dhe audiencat, ato të gjitha përbëjnë hapësira dixhitale në të cilat njerëzit, kompanitë dhe organizatat bashkohen dhe bashkëveprojnë.

Njeriu është nga natyra një qenie sociale, siç ka thënl me të drejtë filozofi Aristoteli, nuk duhet të habitemi që mjete si këto janë krijuar për të krijuar lidhje. Sidoqoftë, ndikimi i tyre ka tejkaluar shumë kufijtë e komunikimit tradicional.

Revolucioni i përfaqësuar nga pamja e hapësirave të tilla si Facebook, Twitter dhe Instagram është i tillë që këto platforma jo vetëm që përdoren për të ndarë imazhe dhe video me miqtë, por madje kanë ndryshuar mënyrën në të cilën fillon një biznes, duke e paraqitur veten si të privilegjuar për shpërndarjen e ngjarjeve.

Situata nuk është e gjitha e thjeshtë: Ne te Farmaceutika.org kemi mbledhur disa nga avantazhet dhe disavantazhet e tyre, për të nxjerrë një përfitim prej tyre dhe për të identifikuar rreziqet e mundshme.

Përparësitë e rrjeteve sociale:

Ndër llojet e ndryshme të perceptimit të rrjeteve sociale, ekziston një sipas të cilit ky mjet do të përfaqësonte shkakun e shkatërrimit të qenies njerëzore. Në disa aspekte, mund të ketë edhe ndonjë të vërtetë në këtë këndvështrim; megjithatë, nuk mund të fshehim faktin se rrjetet sociale gjithashtu kanë disa aspekte të favorshme.

1. Ata inkurajojnë shëndet më të mirë:

Fotografitë dhe recetat e sallatave të bukura të postuara në Instagram, video që tregojnë seri ushtrimesh për të bërë që pjesë të caktuara të trupit të humbin peshë dhe postimet e influencerave shërbejnë si një burim frymëzimi për të frymëzuar shumë njerëz që të përpiqen të përmirësojnë shëndetin e tyre.

Edhe nëse kjo përparësi qëndron në themele shumë të pa qëndrueshme, nuk ka dyshim që rrjetet sociale ofrojnë mbështetje dhe krijojnë një hapësirë ​​të dedikuar për debat. Ky kontekst çon në ekzistencën e një lloj bashkësie me objektiva të përcaktuar.

Sipas një studimi të botuar në Journal of Health and Social Behavior, kjo lidhje shoqërore mund të ketë një ndikim të madh dhe të jetë një mbështetje e rëndësishme emocionale për përmirësimin e shëndetit në përgjithësi.

2. Ato ju lejojnë të lidheni me njerëz nga e gjithë bota:

Megjithëse shumica e njerëzve përdorin rrjete sociale për të mbajtur lidhje me të tjerët ose për tu rilidhur me miqtë dhe familjarët, këto hapësira lejojnë këdo që ka një lidhje interneti të ndërveprojë dhe të bisedojë me njerëzit që janë kudo në mbare Botën.

Në rrjetet sociale, për t’u bërë miq ose ndjekës të njerëzve që jetojnë në vende që deri më tani nuk  i kemi dëgjuar kurrë, mjaftojnë një klik.

3. Ato përfaqësojnë një mjet të komunikimit të menjëhershëm:

Telefonatat e bëra me linja fikse dhe letra të shpërndara nga zyrat postare tradicionale janë tashmë e kaluara. Falë rrjeteve sociale, gjithçka që duhet të bëni është të lini një koment në një postim të publikuar nga personi me të cilin keni ndërmend të krijoni kontakt, për të marrë menjëherë një njoftim përgjigjeje.

Përveç kësaj, shumica e platformave që nuk janë të dedikuara posaçërisht për mesazhet ofrojnë një seksion të dedikuar për mesazhe të drejtpërdrejta midis shërbimeve të tyre. Si pasojë, gjithçka që duhet të bëhet është të përdorësh një smartphone, kompjuter ose tablet për të dërguar dhe marrë mesazhe nga kudo në botë.

4. Rrjetet sociale përhapin lajme në kohë reale:

Epoka e Internetit ka lejuar lindjen e një situate në të cilën nuk janë vetëm mediat tradicionale ato që menjëherë na komunikojnë një ngjarje. Sot, të gjithë kontribuojnë në detyrën e përhapjes së lajmeve, për t’u siguruar që edhe njerëzit e tjerë te jenë të informuar.

Kohët kur ishte e nevojshme të prisnim deri ditën tjetër për të qenë në gjendje të lexonim lajmet e ditës ose të shikonim lajmet e transmetuara në televizion duken shumë larg. Sot nuk është më e nevojshme të presësh kaq gjatë. Mjafton një kërkim i thjeshtë brenda rrjeteve sociale për të marrë drejtpërdrejt të gjithë informacionin që duam.

5. Ato janë një mjet i dobishëm për zbatimin e ligjit:

Rrjetet sociale janë bërë një mjet për zyrtarët e zbatimit të ligjit për të gjetur dhe arrestuar ata që vendosin të mburren me krimet e tyre në internet. Këto të fundit variojnë nga veprime të papërshtatshme deri te krimet e urrejtjes.

Vetëm në Shtetet e Bashkuara, 73% e oficerëve dëshmuan se rrjetet sociale lejojnë që hetimet të përfundojnë më shpejt. Po kështu, vlerësohet se 85% e departamenteve të policisë së Spanjës e përdorin atë për të hetuar dhe zgjidhur rastet e shkeljes së ligjit brenda lokaliteteve të tyre.

6. Ato rrisin shikueshmërinë e ndërmarrjeve:

Pavarësisht se ju keni një biznes personal ose një kompani te madhe, rrjetet sociale janë një mënyrë e mirë për të krijuar kontakte me klientë të rinj dhe të vjetër. Gjithnjë e më shumë hapësira dixhitale përdoren si një vitrinë për të treguar dhe shitur produkte, si brenda vetë platformës ashtu edhe duke ridrejtuar klientët në faqen e tyre të internetit.

Rrjetet sociale janë bërë gjithashtu aleati më i mirë për profesionistët e pavarur, sipërmarrësit dhe bizneset e vogla, të cilat nuk mund të funksiononin në të njëjtën mënyrë nëse këto kanale nuk do të ekzistonin.

7. Rrjetet sociale mund të rrisin angazhimin në shkollë:

Sipas një studimi të kryer nga Grunwald Associates LLC në bashkëpunim me Shoqatën Kombëtare të Bordeve të Shkollave, 60% e studentëve që përdorin rrjete sociale e bëjnë këtë për të diskutuar tema që janë duke u studiuar. Për më tepër, u zbulua se 50% e përdorin atë për të folur në lidhje me punët e shkollës. U vu re se prezantimi i programeve të rrjetit social në të cilin përfshihen studentët mund të çojë në një përmirësim 50% të notave dhe të zvogëlojë ndjeshëm mungesën e punës.

8. Ata ndihmojnë njerëzit e ndrojtur ose të izoluar të lidhen me të tjerët:

Studimi i botuar në Common Sense Media zbuloi se 29% e adoleshentëve ndihen më pak të ndrojtur dhe më të larguar, falë përdorimit të rrjeteve sociale. Për më tepër, 20% thanë se besimi, popullariteti dhe kuptimi i tyre për të tjerët janë rritur pas përdorimit të këtyre platformave.

Ekspertët i lidhin këto rezultate me anonimitetin që ata ofrojnë. Falë tyre, fëmijët, adoleshentët dhe të rriturit  me vështirësi në marrëdhënie ndihen më rehat kur flasin dhe bashkëveprojnë, gjë që çon në një rritje të vetëbesimit të tyre.

9. Ato ju lejojnë të mësoni dhe të ndani njohuri:

Rrjetet sociale mund të veprojnë gjithashtu si hapësira për njohuri dhe mësim. Falë tyre ju mund të ndani atë që dini, si dhe të mësoni nga të tjerët që kanë bërë të njëjtën gjë, qoftë përmes leximit të artikujve shkencorë, videove që ofrojnë kurse ose mësimeve virtuale.

10. Rrjetet sociale ofrojnë risi dhe shkathtësi:

Që nga fillimi i shekullit, rrjetet sociale kanë kaluar nëpër ndryshime të shumta. Këto hapësira, qëllimi fillestar i të cilave ishte të ndanin foto dhe video me miqtë dhe familjarët tanë, kanë evoluar për t’u bërë platforma shumëfunksionale, të cilat, për shembull, mund të përdoren në blerjen dhe shitjen e produkteve dhe shërbimeve.

Disavantazhet e rrjeteve sociale:

Rrjetet sociale sjellin gjithashtu probleme të shumta, të cilave u duhet kushtuar vëmendje e madhe. Le të shohim disa prej tyre me detaje.

1. Ata e vënë në rrezik privatësinë tonë

Sa më shumë informacion të ndajmë në rrjetet sociale, aq më pak privatësi gëzojmë. Madje ka marrëveshje për përdoruesit që lejojnë platformat të përdorin përmbajtjen tuaj pa pëlqimin.

Në mënyrë të ngjashme, është e nevojshme t’i kushtohet vëmendje e madhe informacionit që i përket sferës së intimitetit. Shkëmbimi i të dhënave si adresat ose fotot e të miturve mund të paraqesë një rrezik serioz të sigurisë.

2. Rrjetet sociale synojnë ngacmimin në internet, pedofili, etj

Ndërsa këto kërcënime kanë tendencë të prekin fëmijët, adoleshentët dhe të rinjtë në një masë më të madhe, ato janë rreziqe të paraqitura nga rrjetet sociale ndaj të cilave të gjithë janë të ekspozuar.

Në raste ekstreme, këto praktika mund të çojnë në pasojat e mëposhtme:

• Stresi dhe ankthi.
• Depresioni.
• Sulm dhe përdhunim seksual.
• Vetëvrasje

3. Ata përhapin informacione të rreme ose jo të besueshme:

Një tjetër disavantazh i rrjeteve sociale është shpejtësia me të cilën shpërndahen informacionet e rreme. Të ashtuquajturit lajme të rreme, tani kaq të njohura, kanë për qëllim dizinformimin dhe përhapjen e paragjykimeve. Si pasojë, bëhet e nevojshme të bëjmë kontrast me burimet, si dhe të mësojmë të dallojmë nëse ajo që lexojmë është një mashtrim apo një lajm i vërtetë.

4. Ato zvogëlojnë kontaktet personale:

Lehtësia e komunikimit përmes përdorimit të ekraneve dhe klikimeve na ka bërë të braktisim sjelljet themelore dhe tradicionale, të tilla si një bisedë ballë për ballë.

Ndërsa mund të jetë e vështirë të besohet, në planin afatgjatë ky fenomen mund të ndikojë tek ne, duke na çuar në humbjen e aftësive shoqërore të kërkuara jashtë hapësirave dixhitale. Në këtë kuptim, disa ekspertë sigurojnë që rrjetet sociale mund të inkurajojnë miratimin e sjelljes antisociale.

5. Ata ndërpresin ciklet e gjumit:

Rrjetet sociale mund të krijojnë varësi dhe përbëjnë një kërcënim për orët tuaja të pushimit. Përveç faktit që ekziston një marrëdhënie midis dritës së ndritshme të telefonit dhe ndërprerjes së ciklit të gjumit, duke i dhënë më shumë rëndësi një bisede, një ndërveprimi ose navigimi sesa pushimi i cili është një disavantazh i vërtetë.

6. Ato ju bëjnë më pasiv:

Për të qenë aktiv në rrjetet sociale duhet të jesh i ulur në jetën reale. Në këto hapësira, aktivitete të tilla si takimi me njerëz, bashkëveprimi dhe biseda kërkojnë që ju të qëndroni ulur në një vend për një periudhë të zgjatur kohore.

Lajmi i keq është se kalimi i më shumë se 70 minutash ulur çdo ditë mund të jetë shumë i dëmshëm për trupin tuaj dhe t’ju çojë në një mënyrë jetese në të cilën mbizotëron një mënyrë jetese sedentare.

7. Nëse përdoren shpesh, ato shkaktojnë rënie të performancës akademike:

Edhe pse studentët që përdorin rrjete sociale për të folur për lëndët që studiojnë kanë tendencë të kenë nota më të mira, një studim i botuar në Review Psychology Review tregoi se ata që përdorin Instagram ndërsa studiojnë ose bëjnë detyra shtëpie priren të kenë performancë të dobët.

E njëjta gjë vlen edhe për ata që hyjnë në llogarinë e tyre në rrjetet sociale, shpesh postojnë mesazhe dhe foto dhe, në përgjithësi, kalojnë shumë kohë në këto platforma.

Rezultati nuk është përfundimtar; rrjedhimisht, këshillohet që prindërit të interesohen dhe të ndërhyjnë në përdorimin që fëmijët e tyre bëjnë të rrjeteve sociale.

8. Ato mund të kontribuojnë në zhvillimin e çrregullimeve mendore:

Një studim i botuar në Revistën Amerikane të Shëndetit të Sjelljes zbuloi se përdorimi i rrjeteve sociale shoqërohet me rritjen e gjasave për të vuajtur nga ankthi dhe depresioni. Për më tepër, vlerësohet se, për shkak të aftësisë së tyre për të krijuar varësi, ato mund të shkaktojnë shfaqjen e sjelljeve narciziste, hiperaktive dhe rebele.

9. Ato ulin produktivitetin:

Ashtu si një përdorim i saktë i rrjeteve sociale mund të përmirësojë produktivitetin tonë, përdorimi i tyre i papërshtatshëm, nga ana tjetër, mund të na bëjë të humbasim shumë kohë.

Në vitin 2018, koha mesatare e kaluar në një ditë nga një i rritur në rrjetet sociale ishte 142 minuta; në vitin 2019 u rrit në dy orë e gjysmë, ndërsa në vitin 2020 arriti në tre orë. Kjo periudhë përfaqëson një kohë më të gjatë sesa ajo që njerëzit kalojnë në aktivitete të tjera, të tilla si shikimi i televizionit, luajtja e një sporti ose dalja në dyqane.

10. Ata ju ekspozojnë ndaj vjedhjes së identitetit dhe mashtrimeve:

Në rrjetet sociale, mashtrimet janë një fenomen shumë i përhapur. Për këtë arsye, duhet të jeni shumë të kujdesshëm me shpërblimet e pretenduara, kuponat që ofrojnë ulje, oferta për punë, mundësi biznesi, sondazhe, donacione dhe aktivitete të tjera. Gjithashtu, jini të kujdesshëm ndaj ofertave për të përfituar nga veçoritë false të veçanta, si ndryshimi i ngjyrës dhe pamjes së platformës.

Një tjetër problem që prek rrjetet sociale përfaqësohet nga vjedhjet e identitetit, të cilat kryhen kryesisht për të përfituar një avantazh dhe që shoqërohen me krime të tilla si mashtrimet. Nëse jeni viktimë e këtyre veprimeve, duhet të paraqisni një ankesë menjëherë në Organet Kompetente.