Skip to content
Home » Si përfunduan epidemitë e mëdha të shekullit 20 dhe 21? Nga : Dr.Blerta Brati

Si përfunduan epidemitë e mëdha të shekullit 20 dhe 21? Nga : Dr.Blerta Brati

Që nga fillimet e jetës njerëzore në Tokë, Njerëzimi i ka mbijetuar shumë sëmundjeve dhe epidemive (murtaja, lisë, gripit spanjoll, etj.). Dhe nëse ishte e mundur ishte kryesisht në sajë të Natyrës (duke folur për faktin se sistemi ynë imunitar është rezultat i inovacioneve selektive me kalimin e kohës në proceset evolucionare), e cila lejon këtë imunizim kolektiv të popullsisë në një mënyrë “natyrore”.

Me qasjet dhe hulumtimet e reja shkencore keto procese natyrore , mund ti ndihmojme permes gjetjeve “artificiale”, qe jane vaksinat. Kjo krijon imunitet tufe me me pak fatalitete.

Si përfunduan epidemitë e mëdha të shekullit 20 dhe 21?

➡️Shekulli 20: Gripi spanjoll dhe tifoja!

Midis 1918 dhe 1920, gripi spanjoll shkaktoi 50 milion vdekje. Në Shtetet e Bashkuara, ku ka qenë më e përhapur, janë vendosur masa kufizuese të tilla si larja e duarve, ndalimi i pështymës në rrugë, mbajtja e maskave dhe mbyllja e shkollave dhe shërbimeve fetare. Në fund, ishte imuniteti kolektiv që bëri të mundur ndalimin e kësaj epidemie: “Imuniteti kolektiv ka ardhur me koston e jetës së shumë njerëzve. Fatkeqësisht, është kjo përzgjedhje natyrore që lejoi që virusi të bëhet më pak virulent.”

Tifoja u kthye në një epidemi në getot hebraike në Varshavë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Transmetuar nga morrat, rriqrat dhe pleshtat, shkaktoi një ethe të lartë dhe u bë fatale. Në Rusi, 30 dhe 40 milion njerëz u infektuan, duke shkaktuar midis 3 dhe 5 milion vdekje. Sëmundja u përmbajt përmes “karantinës kur u duk e nevojshme, izolimit, higjienës së mirë personale dhe një riorganizimi të komunitetit”, por edhe përmes leximeve publike dhe trajnimit të studentëve të mjekësisë në një universitet nëntokësor, duke parandaluar transmetimin në më shumë se 100,000 banorë të getos dhe duke shpëtuar mijëra njerëz.

➡️Shekulli 21: SARS, H1N1 dhe Ebola!

Sipas OBSH-së, SARS (ose Sindroma e Rëndë Akute e Frymëmarrjes) preku më shumë se 8,000 njerëz në fillimin e viteve 2000 dhe mori 774 jetë në të gjithë botën. Mbyllja e tregjeve, bllokimi dhe fundi i dimrit kanë ndihmuar në ngadalësimin e epidemisë.

Pastaj, virusi H1N1, i njohur gjithashtu si gripi i derrit, u transmetua te njerëzit në 2009. Ndërsa transmetohet nga ajri, ky virus shkaktoi një pandemi dhe qarkulloi shumë shpejt, duke shkaktuar 18,156 të vdekur në 213 vende sipas OBSH. Disa faktorë lejuan zhdukjen e kësaj epidemie: ardhja e pranverës, imuniteti kolektiv si dhe vaksina kundër H1N1.

Më në fund, Ebola, e njohur si “epidemia më e madhe e njohur deri më tani” sipas Institut Pasteur (para Covid-19) shkakton ethe të larta dhe shpesh hemorragji fatale. Ky virus ka një rast fataliteti midis 30 deri në 90%. Zbuluar në 1976, Ebola ka përjetuar disa shpërthime, duke përfshirë “rreth njëzet shpërthime epidemike [të cilat] u shfaqën në Afrikën Qendrore” sipas Institut Pasteur. Valët e ndryshme janë përmbajtur falë distancimit shoqëror. Kur OBSH njoftoi fundin e epidemisë në qershor 2016, virusi kishte shkaktuar 28,000 infeksione, përfshirë më shumë se 11,000 vdekje. Ditën tjetër, një rast i ri u zbulua në Republikën Demokratike të Kongos, duke ringjallur epideminë sepse virusi, i cili nuk transmetohet përmes ajrit, mund të vazhdojë në pjesë të trupit si syri ose testikujt. Më në fund ishte në gusht 2018 që një vaksinë, e quajtur ERVEBO, ndihmoi në ndalimin e përhapjes së virusit Ebola.

Këtu lind një konflikt etik. Është më mirë të shpëtosh jetë apo ekonomi në nje vend? Te dyja?

E ardhmja do ta tregojë.

error: Permbajtja e Farmaceutika.org eshte e mbrojtur. Ju lutem na kontaktoni nese ju duhet informacion shtese.