Sulmet e panikut janë rritje të papritura të frikës intensive, panikut ose ankthit. Eshte e menjëherëshme dhe kanë simptoma fizike dhe emocionale.
Nëse keni një atak paniku, ndodh të keni vështirësi në frymëmarrje, djersiteni shumë dhe dridheni dhe mund të ndjeni se zemra po rreh shumë.
Disa njerëz do të përjetojnë gjithashtu dhimbje gjoksi dhe një ndjenjë shkëputjeje nga realiteti ose vetvetja gjatë një ataku paniku, kështu që ata mund të mendojnë se kanë një atak në zemër. Të tjerë kanë raportuar se ndihen sikur kanë pasur një goditje në tru.
Shkaqet:
Sulmet e panikut mund të ndodhin për arsye të ndryshme, dhe ndonjëherë ato ndodhin pa ndonjë arsye të veçantë.
Ju keni më shumë gjasa t’i përjetoni ato nëse:
- Keni çrregullim paniku
- keni një çrregullim tjetër ankthi
- përdorni substanca të caktuara ose keni një çrregullim të përdorimit të substancave narkotike
- përdorni disa medikamente të caktuara
- vuani nga semundje, siç është një tiroide tepër aktive
- keni një gjendje që përfshin psikozën
Një sulm paniku ndodh shpesh kur jeni të ekspozuar ndaj një shkaktari, por shkaktarët ndryshojnë shumë midis njerëzve. Në disa raste, mund të mos ketë një shkaktar të qartë.
Megjithatë, disa njerëz kuptojnë se shkaku mund të ndodhi nga:
- ngjarje sociale
- të folurit në publik
- konflikti
- situata që ju kujtojnë stresin e kaluar ose aktual në jetën tuaj
Simptomat:
Manuali Diagnostik dhe Statistikor i Çrregullimeve të Shëndetit Mendor, Botimi i Pestë (DSM-5) e përkufizon një sulm paniku si “një rritje e papritur e frikës ose shqetësimit intensiv”.
Ata priren të fillojnë pa paralajmërim dhe simptomat arrijnë kulmin brenda disa minutave.
Nëse keni një atak paniku, këtu janë disa nga simptomat që mund të përjetoni:
- rrahje të shpeshta të zemrës
- djersitje e duarve ose i gjithe trupit
- dridhje ose ethe te papritura
- vështirësi në frymëmarrje ose ndjenjë sikur po mbyteni
- dhimbje ose parehati në gjoks
- të përziera ose shqetësime në stomak
- ndjesi marramendje, dhimbje koke ose të fikët
- ndjenja e paqëndrueshme
- të dridhura ose të nxehtit
- mpirje ose ndjesi shpimi gjilpërash
- ndjenjat sikur gjërat janë joreale
- ndiheni e shkëputur nga vetja, gjendje sureale
- frika e humbjes së kontrollit ose “të çmendurit”
- frika nga vdekja
A mund të parandalojme një sulm paniku?
Nuk është e mundur të parandalojme një sulm paniku, por këshillat e mëposhtme mund të na ndihmojnë:
- bëni ushtrime të frymëmarrjes çdo ditë
- bëni aktivitet fizik të rregullt
- ndiqni një dietë me pak sheqer të shtuar dhe hani rregullisht për të shmangur rritjen e glukozës
- shmangni kafeinën, duhanin dhe alkoolin, pasi ato mund ta përkeqësojnë ankthin
- kërkoni këshillim dhe ndihmë tjetër profesionale
- kërkoni ndihme tek miqte familjaret
Shmangia e shkaktarëve specifikë mund të ndihmojë në parandalimin e një sulmi paniku, por kjo mund të mos jetë gjithmonë e mundur. Disa ekspertë inkurajojnë njerëzit që të “përjashtojnë” sulmin dhe të vazhdojnë të bëjnë gjëra, nëse është e mundur.
Megjithatë, nëse një situatë ka të ngjarë të shkaktojë shqetësime të rënda, merrni parasysh të prisni derisa të keni biseduar me një profesionist për të zhvilluar aftësi dhe strategji për t’ju ndihmuar të përballeni.
Kur duhet të shkoni tek mjeku?
Nëse keni shqetësime për sulmet e panikut, merrni parasysh të flisni me një mjek sidomos nëse:
- Ju keni një ose më shumë sulme paniku brënda nje kohe të shkurtër dhe vazhdoni të shqetësoheni për sulmet e panikut për një muaj ose më gjatë.
- Ju e gjeni veten duke ndryshuar sjelljen tuaj pas një sulmi.
- Shqetësimet ose ndjenjat tuaja të frikës ose ankthit po ndikojnë në punën, studimet ose jetën tuaj të përditshme.
Përfundime:
Shumë njerëz përjetojnë sulme paniku, në të cilat papritur ndihen të shqetësuar dhe jo në kontroll të një situate, ndoshta pa e ditur pse.
Ju mund të ndiheni pa frymë ose sikur të keni një atak në zemër dhe kjo mund të jetë shumë e frikshme.
Sulmet e panikut mund të ndodhin papritur dhe të kenë një ndikim të rëndësishëm në jetën tuaj të përditshme, por ka mënyra për t’i menaxhuar ato. Trajtimi është gjithashtu i disponueshëm për çrregullimet e panikut dhe ankthit, të cilat mund të jenë një gjendje thelbesore.
Nëse keni shqetësime për sulmet e panikut, flisni me mjekun tuaj. Ata mund t’ju ndihmojnë të hartoni një strategji të përshtatshme për të menaxhuar simptomat dhe për të zvogëluar ndikimin. Kjo mund të përfshijë medikamente, kundër depresionit, së bashku me këshillimin e duhur mjekesor.